พึงละ ๓ สิ่ง

โกธํ ชเห วิปฺปชเหยฺย มานํ      สญฺโญชนํ สพฺพมติกฺกเมยฺย

ตนฺนามรูปสฺมึ อสชฺชมานํ        อกิญฺจนํ นานุปตนฺติ ทุกฺขา.

บุคคลพึงละความโกรธ พึงเลิกถือตัว พึงก้าวล่วงสังโยชน์ทั้งปวง

(เพราะ) ทุกข์ทั้งหลายย่อมไม่ติดตามผู้ไม่ข้องอยู่ในนามรูป ไม่มีกังวลนั้น

(ขุ.ธ. ๒๕/๔๔)

๓ สิ่งที่พึงละ จะหมดทุกข์พบสุขแท้จริง

ยึดมั่นถือมั่นในนามรูป (ขันธ์ ๕) ก็ทุกข์ เพราะขันธ์ ๕ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน

การไม่ยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ ๕ ไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องละสิ่งพึงละ ๓ สิ่งนี้ให้ได้

ละความโกรธ-ความโกรธทำให้ปองร้าย ขัดเคือง ขุ่นเคือง ชิงชัง พยาบาท

เป็นเพลิงโทสะเผาผลาญสัตว์โลกมาช้านาน

ความโกรธเป็นไฟร้าย ทำลายผู้โกรธก่อนใคร ๆ ในโลก ความโกรธจึงเป็นสิ่งที่พึงละ

ละการถือตัว-การถือตัวมี ๓ ลักษณะ

ถือตัวว่าดีกว่าคนอื่น ก็ทำให้ทะนงตน หลงลำพอง

ถือตัวว่าด้อยกว่า ก็ทำให้ท้อแท้ ห่อเหี่ยว ไม่กระตือรือร้น

ถือตัวว่าเสมอ ก็ทำให้ไม่เกรงใจใคร ไม่ฟังใคร ไม่อ่อนน้อมใคร

การถือตัวจึงเป็นสิ่งที่พึงละ

ละกิเลส-กิเลสเป็นสิ่งที่ทำให้ใจเศร้าหมอง

กิเลส ๓ คือ โลภะ (ความโลภ) โทสะ (ความโกรธ) โมหะ (ความหลง)

กิเลสทำให้มนุษย์กระหาย เร่าร้อน ลุ่มหลง อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

กิเลสทำให้ใจเสื่อมคุณภาพ ทำให้ชีวิตเสื่อมถอย กิเลสจึงเป็นสิ่งที่พึงละ

การละความโกรธ ละการถือตัว และละกิเลส จึงเป็นหน้าที่สำคัญของมนุษย์ทุกคน

ละก่อน-สุขก่อน ละเร็ว-สุขเร็ว ละหมด-ทุกข์หมด

ละไปทุกวัน สักวันสิ่งมัวหมองต้องหมดอย่างแน่นอน

Cr. พระครูสมุห์ณรงค์ ทนฺตจิตฺโต

วารสารอยู่ในบุญ ฉบับที่ ๑๘๙ เดือนกันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑