ทำไมต้องบวช ? แม้ไม่บวชก็บรรลุธรรมได้จริงหรือไม่ ?

ทำไมต้องบวช ?

แม้ไม่บวชก็บรรลุธรรมได้จริงหรือไม่ ?

✦✦✦✦✦✦✦✦✦

หลายคนไม่เคยคิดจะบวชเลย

เพราะคิดว่า แม้ไม่บวชก็บรรลุธรรมได้

หรือสามารถเป็นคนดี มีความสุขได้

แต่แท้จริงแล้วเป็นการเข้าใจผิดต่อ ๆ กันมาหรือไม่ ?

✦✦✦✦✦✦✦✦✦

มีบางคนพูดว่า “ไม่ต้องบวช...ก็เป็นคนดีได้” ซึ่งความคิดนี้ก็ถูก แต่ถูกไม่หมด เพราะการเป็นคนดีนั้นมีหลายระดับ แต่ถ้าให้ดีที่สุด ก็ต้องหมดกิเลสเข้านิพพาน

ดังนั้น การบวชเป็นพระจึงมีความจำเป็น แม้จะเป็นคนดีอยู่แล้ว ก็ต้องมาขัดเกลากิเลส เพื่อให้ตัวเองเป็นคนดียิ่ง ๆ ขึ้นไป เนื่องจากภาวะนักบวชเป็นเพศภาวะที่เอื้อต่อการทำความบริสุทธิ์กาย วาจา ใจ ให้เกิดขึ้นกับตัวเองมากที่สุด เพราะต้องรักษาศีลมากถึง ๒๒๗ ข้อ

ที่สำคัญเพศภาวะนักบวช มีสภาพที่เหมาะต่อการปฏิบัติธรรม สามารถทำสมาธิเจริญภาวนา ทำให้มีโอกาสบรรลุธรรมขั้นสูง จนหมดกิเลสเข้าถึงนิพพานได้ง่ายกว่าเพศคฤหัสถ์มากมายนัก

แล้วคนธรรมดา ๆ ที่ไม่ได้บวชมีสิทธิ์บรรลุอรหัตผลหรือไม่ ?

ตอบว่า  "มี"  แต่ไม่ง่ายเลย  อีกทั้งถ้าบรรลุแล้ว  อย่างไรก็ต้องรีบบวชทันที  เพราะถ้าไม่บวชก็จะต้องนิพพาน เพราะเพศภาวะคนธรรมดา ๆ ไม่สามารถจะรองรับคุณธรรมและคุณวิเศษของอรหัตผลได้  อุปมาเหมือนกับเอาก้อนหินหนัก ๆ ไปวางบนฟ่อนหญ้าคาเล็ก ๆ ฟ่อนหญ้าคาเล็ก ๆ ย่อมจมลงไป เพราะกำลังรองรับไม่พอ

เพศภาวะผู้ครองเรือนก็เช่นกัน เป็นเพศภาวะที่มีกำลังทรามหรืออ่อนกำลัง เป็นเพศที่ไม่สงบ  เป็นทางมาแห่งธุลี ดังตัวอย่างที่มีมากมายในสมัยพุทธกาล ที่บรรลุอรหัตผลในเพศคฤหัสถ์แล้ว ก็ต้องบวชทันที อย่างเช่น ยสกุลบุตร พระนางเขมาเถรี…

การตรัสของพระพุทธองค์ประเด็นนี้ จะเห็นได้ชัดจากบทสนทนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับภัททิยเศรษฐีใน อรรถกถา ขุททกนิกาย เถรคาถา ทุกนิบาต วรรคที่ ๓ เรื่องภัททชิเถรคาถา ซึ่งเรื่องมีอยู่ว่า…

ภัททชิกุมาร เป็นบุตรของภัททิยเศรษฐีผู้มีสมบัติ ๘๐ โกฏิ แต่หลังจากภัททชิกุมารฟังธรรมจากพระพุทธองค์แล้ว ก็บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ ทำให้พระศาสดาตรัสเรียกบิดาของภัททชิกุมารมาหาแล้วตรัสว่า…

“บุตรของท่านประดับตกแต่งแล้ว ฟังธรรมอยู่ ตั้งอยู่ในพระอรหัตแล้ว ด้วยเหตุนั้น การบวชของภัททชิกุมารนั้น ในบัดนี้เท่านั้นสมควรแล้ว ถ้าไม่บวชจักต้องปรินิพพาน”

เมื่อเศรษฐีผู้เป็นบิดาฟังดังนั้น ก็รีบกราบทูลพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากลับว่า “เมื่อบุตรของข้าพระองค์ยังเล็กอยู่เช่นนี้ ยังไม่ควรปรินิพพาน ขอพระองค์จงทรงยังเขาให้บวชเถิด” จากนั้นภัททชิกุมารจึงได้บวช

ถ้าบรรลุธรรมแล้วไม่รีบบวช จะปรินิพพานภายในกี่วัน ?

ประเด็นนี้ค้นได้จาก คัมภีร์มิลินทปัญหา ในคีหิอรหัตตปัญหาที่ ๓ ที่พระเจ้ามิลินทร์ตรัสถามพระนาคเสนว่า..“พระคุณเจ้านาคเสน พวกท่านกล่าวกันว่าคฤหัสถ์คนใดบรรลุความเป็นพระอรหันต์ คฤหัสถ์ผู้นั้นย่อมมีคติ ๒ เท่านั้น ไม่เป็นอื่น คือ ต้องบวชหรือไม่ก็ต้องปรินิพพานในวันนั้นนั่นแหละ ไม่ล่วงเลยวันนั้นไปได้”

พระเจ้ามิลินท์ : ถ้าหากว่าในวันนั้นไม่อาจได้อาจารย์หรืออุปัชฌาย์ หรือบาตรและจีวร ท่านผู้เป็นพระอรหันต์จะบวชเอง หรือหากล่วงเลยวันนั้นไป มีพระอรหันต์ผู้มีฤทธิ์รูปใดรูปหนึ่งมาบวชให้จะได้หรือไม่ ? หรือล่วงเลยวันนั้นไปแล้วจึงปรินิพพานได้หรือไม่?

พระนาคเสน : ขอถวายพระพรมหาบพิตร พระอรหันต์นั้นไม่อาจบวชเองได้ เมื่อบวชเองก็ย่อมถึงความเป็นไถยสังวาส (เท่ากับปลอมบวช) ทั้งไม่อาจล่วงเลยวันนั้นไปได้ แม้จะมีพระอรหันต์รูปอื่นมาในวันรุ่งขึ้นก็ตาม ท่านก็จะต้องปรินิพพานในวันนั้นนั่นแหละ

พระเจ้ามิลินท์ : ถ้าอย่างนั้นความเป็นพระอรหันต์ของพระอรหันต์ ก็ย่อมเป็นเหตุคร่าชีวิต คือ เป็นเหตุให้บุคคลผู้บรรลุต้องสิ้นชีวิต

พระนาคเสน : เพศคฤหัสถ์ไม่สงบ เป็นเพศที่ทรามกำลัง คฤหัสถ์ผู้บรรลุความเป็นพระอรหันต์จึงต้องบวชในวันนั้นนั่นเทียว หรือไม่ก็ต้องปรินิพพาน ขอถวายพระพร หาใช่โทษของความเป็นพระอรหันต์ไม่ ความเป็นเพศทรามกำลังนี้เป็นโทษของเพศคฤหัสถ์

จากหลักฐานข้างต้น พระนาคเสน ซึ่งเป็นพระอรหันต์ ท่านได้ตอบไว้ชัดเจนแล้วว่า..ถ้าบรรลุธรรมแล้วไม่บวช จะต้องปรินิพพานภายในวันนั้น

จะเห็นว่าการบวชจึงเป็นเพศภาวะที่ดีที่สุด ที่ง่ายต่อการทำพระนิพพานให้แจ้ง หรือหากบรรลุอรหัตผลแล้ว การบวช..ก็เป็นเพศภาวะเดียวที่สามารถรองรับอรหัตผลได้

ฉะนั้น ครั้งหนึ่งในชีวิตของลูกผู้ชาย เราต้องบวชให้ได้อย่างน้อย ๑ พรรษา…

Cr. ร.ลิ่วเฉลิมวงศ์ สำนักสื่อธรรมะ

วารสารอยู่ในบุญ ฉบับที่ ๑๘๙ เดือนกันยายน พ.ศ. ๒๕๖๑