ความสะอาดและเป็นระเบียบมีความสําคัญต่อความเจริญรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนาอย่างไร ?

วัดเป็นสถานที่ฝึกคนให้มีศีลธรรม เรียกอีกอย่างได้ว่าเป็นโรงเรียนฝึกสอนศีลธรรมให้แก่ชาวโลก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนบทฝึกหัดขัดเกลาตัวเองของมนุษย์ให้ดีขึ้น โดยแบ่งเป็น ๓ ลําดับคือทาน ศีล และภาวนาสําหรับคฤหัสถ์หรือฝ่ายบ้าน ส่วนของบรรพชิตหรือฝ่ายวัดมีบทฝึกคือศีล สมาธิ และปัญญาคฤหัสถ์ให้รักษาศีล ๕ ให้มั่นคง เมื่อมาบวชเป็นสามเณร เป็นพระ ก็จะสามารถรักษาศีลของบรรพชิต คือ ศีล ๑๐ หรือศีล ๒๒๗ ข้อได้บริสุทธิ์มั่นคง ซึ่งจะเกื้อกูลต่อความก้าวหน้าในการเจริญสมาธิและปัญญา ศีล๕ จึงสําคัญและจําเป็นมากสําหรับชีวิตของมนุษย์ ทั้งที่เป็นคฤหัสถ์และบรรพชิต

เรื่องการรักษาศีล ๕ ให้ได้นั้นเป็นเรื่องยุ่งยากมากสําหรับคนทั่วไป แค่อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่อํานวย เช่น มียุงมากัด มีมดมาไต่ตอม คนก็พร้อมจะบี้มดตบยุงกันแล้ว

การที่จะรักษาพระพุทธศาสนาให้เป็นที่พึ่งแก่ชาวโลก ไม่ได้ทําเพียงแค่เก็บรักษาคัมภีร์คําสอนของพระพุทธองค์ให้คงอยู่ต่อไปเท่านั้น  ถ้ามนุษย์ทั้งหลายไม่ได้ปฏิบัติตามคําสอนของพระพุทธองค์ก็คงไม่เกิดประโยชน์อะไร วัดและพระภิกษุผู้เป็นศาสนทายาท เป็นธรรมทายาท ผู้ดําเนินชีวิตตามรอยพระบรมศาสดาและมีหน้าที่เผยแผ่อบรม จึงต้องพยายามทุกวิถีทาง ที่จะฝึกให้ผู้คนรักษาศีล ๕ กันได้จริง ๆ

ก่อนอื่น ต้องมาทําความเข้าใจกันก่อนว่า เหตุใดจึงรักษาศีล ๕ ไม่ได้ในเมื่อมนุษย์รู้ว่า ศีล ๕ เป็นสิ่งที่ดีมีคุณค่า เป็นกุศลกรรม ที่มีอานิสงส์ให้ได้กลับมาเกิดเป็นมนุษย์ ถ้าความประพฤติผิดจากศีล ๕ ข้อแล้วความเป็นมนุษย์ก็จะลดลง ยิ่งผิดมากข้อ ความเป็นมนุษย์ ก็จะยิ่งลดลงมากขึ้น ๆ และมีวิบากกรรส่งผลให้หลังตายแล้วไปสู่ทุคติภูมิได้แก่ ภูมิของสัตว์เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย สัตว์นรก แล้วแต่ความหนักเบาของกรรมที่ทําไว้เมื่อเป็นมนุษย์

ปัญหาก็คือว่า เมื่อรู้ทั้งรู้แบบนี้แต่ทําไมคนเรายังแก้ปัญหาเรื่องการรักษาศีลไม่ได้สักที นั่นเป็นเพราะว่า เรามองไม่ออกว่าเหตุแรกเริ่มที่ทําให้คนเราผิดศีล ๕ ตั้งแต่ข้อแรก คือ ฆ่าสัตว์ตัดชีวิตนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร คําตอบก็คือ เกิดจากความไม่สะอาดและความไม่เป็นระเบียบ

เหตุแรกเริ่มที่ทําให้คนทั่วไปต้องฆ่านั้นมาจากความสกปรก เป็นความสกปรกจากร่างกายของมนุษย์การทํากิจวัตรและกิจกรรมของมนุษย์ในเรื่องทั่วไปในชีวิตประจําวันนี้แหละ ที่ปล่อยความสกปรกออกมา และทิ้งความสกปรกไว้ตามที่อยู่อาศัย ความสกปรกที่ว่านั้นเป็นอาหารแสนโปรดของสัตว์เดรัจฉานต่าง ๆ ตั้งแต่สัตว์ตัวเล็กตัวน้อย พวกมด ยุง เหลือบ ริ้น ไร และซากของสัตว์ตัวเล็ก ๆ พวกนี้ ก็ยังเป็นอาหารอย่างดีให้แก่สัตว์อื่น ๆ เช่น จิ้งจก ตุ๊กแก คางคก เป็นต้น

เมื่อสัตว์เล็ก ๆ มาป้วนเปี้ยนใกล้ตัว และทําให้สถานที่หรือเสื้อผ้าของคนเราสกปรกยิ่งขึ้น ก็จะยั่วยุกิเลสในใจคนเราให้กําเริบ ทั้งหงุดหงิดใจ ทั้งโมโห ทั้งรังเกียจ สารพัดที่กิเลสจะฟุ้งขึ้นมาทําให้ใจขุ่นมัว เมื่อนั้นใจมนุษย์ก็ไม่ใสสะอาด การคิดจัดการแก้ปัญหามักจะทําอย่างขอไปทีการปาณาติบาต เบียดเบียน ฆ่าสัตว์เล็กสัตว์น้อยจะเกิดขึ้นด้วยเหตุนี้ และเมื่อทําบ่อย ๆ จนคุ้น จะทําให้นิสัยใจคอคนเราหยาบกระด้าง ไม่อ่อนโยน การคิดตัดสินปัญหายามเผชิญอุปสรรคใด ๆ มักจะเลือกจัดการแก้ปัญหาด้วยวิธีรุนแรง ก่อความเดือดร้อนไม่สิ้นสุดทั้งแก่คนอื่นและตนเอง นี้คือเหตุผลว่าทําไมคนเราจึงรักษาศีล ๕ ไม่ค่อยได้ทั้งที่อยากจะรักษาศีลให้รอดข้ามวันกัน

เมื่อวัดเป็นสถานที่ฝึกสอนคนให้มีศีลธรรม จึงจําเป็นที่จะต้องขจัดความสกปรกออกไปให้ดีที่สุด เพื่อจัดสิ่งแวดล้อมให้สะอาด เป็นระเบียบ เพื่อสร้างให้คนทั้งหลายคุ้นเคยกับการรักษาความสะอาด และการจัดระเบียบทุกอย่างให้ดีนั้น ก็เป็นเครื่องมืออย่างดีที่จะช่วยรักษาความสะอาดที่ทําไว้ดีแล้วนั้นให้ยั่งยืน ดูแลรักษาทําความสะอาดต่อไปก็ง่าย จัดเก็บหรือหยิบใช้ก็ง่าย ป้องกันการสูญหาย ป้องกันความเดือดเนื้อร้อนใจจากการกระทบกระทั่งกันในเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ เมื่อมาอยู่ร่วมกันเป็นหมู่มาก

ความคุ้นเคยก็เป็นเรื่องสําคัญ คนเราเวลาจะคิดพูดทําอะไรมักจะเป็นไปตามความคุ้นเคย เมื่ออยากให้คนคิดพูดทําแต่ความดี จะได้ไม่เผลอทําชั่ว ทําบาป ทําสิ่งไม่ดีต่าง ๆ เราก็ต้องสร้างบรรยากาศสิ่งแวดล้อมที่ดี ๆ ให้กันและกัน เพื่อสนับสนุนให้ทุกคนอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีที่สะอาด ที่เกื้อกูลต่อการคิดพูดทําความดีเมื่ออยู่ในที่ที่สะอาดเป็นระเบียบจนคุ้นเคย การรักษาศีลก็เป็นเรื่องง่ายดายของมนุษย์ ต่อจากนี้ไปการที่คนเราจะคิดทําความดีที่ยิ่งไปกว่านี้ก็เป็นเรื่องที่เป็นไปได้

เมื่อสิ่งแวดล้อมสะอาดเป็นระเบียบ บรรยากาศภายในวัดภายในศาลาปฏิบัติธรรมเป็นบรรยากาศที่สะอาด สงบ ก็เหมาะสมที่จะฝึกฝนอบรมจิตใจด้วยการฟังธรรมและปฏิบัติธรรมต่อไป เมื่อเป็นเช่นนี้ประโยชน์ก็จะเกิดขึ้นแก่ผู้คนทั้งหลายที่ตั้งใจมาวัด ทั้งวัดและพระก็สําเร็จประโยชน์ที่ได้ทําหน้าที่สืบทอดอายุพระศาสนาให้เป็นประโยชน์แก่ชาวโลก ให้ชาวโลกได้ที่พึ่งที่แท้จริงซึ่งอยู่ภายในตนนั้นคือ ธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่มนุษย์ผู้ปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ จะสามารถเข้าถึงและเป็นพยานการตรัสรู้ธรรมของพระองค์ ความเจริญรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนาก็จะบังเกิดขึ้นจากการที่วัดฝึกคนให้รักความสะอาดและความเป็นระเบียบนั่นเอง

Cr. หลวงพ่อทัตตชีโว
วารสารอยู่ในบุญ  ฉบับที่ ๑๗๑  เดือนมกราคม  พ.ศ. ๒๕๖๐

สังคมเปลี่ยนไป แนวทางการใช้ชีวิตเปลี่ยนตาม ฯ (ปีก่อนหน้า)

เมื่อเริ่มสร้างวัดพระธรรมกายฯ

คลิกอ่านหลวงพ่อตอบปัญหาของวารสารอยู่ในบุญ ปี พ.ศ. ๒๕๖๐ ตามลิงก์ด้านล่างนี้
สังคมเปลี่ยนไป แนวทางการใช้ชีวิตเปลี่ยนตาม พระพุทธศาสนามีคําแนะนําอย่างไร ? (ปีก่อนหน้า)
เมื่อเริ่มสร้างวัดพระธรรมกาย หลวงพ่อมีหลักการสร้างและดูแลวัดอย่างไร ?
การบวชเป็นพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา จะฝึกตนให้เป็นเนื้อนาบุญได้อย่างไร ?
ฤกษ์ดีพึ่งได้จริงหรือ?
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงกำหนดมาตรฐานครอบครัว ชาวพุทธและสังคมพุทธไว้บ้างหรือไม่ ?
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีวิธีบำเพ็ญตนเป็นกัลยาณมิตรอย่างไร?
ทำอย่างไรจึงจะไม่ท้อไม่เหนื่อยในการทำงาน?