เราเป็นกัลยาณมิตรที่ดีพอหรือยัง ?

หากเราเข้าวัดปฏิบัติธรรมจนเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นกับตนเอง เราจะเกิดความรู้สึกอยากเป็นกัลยาณมิตรชักชวนคนที่เรารักให้มาปฏิบัติธรรมบ้าง แต่การทำหน้าที่กัลยาณมิตรนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะบางคนก็ประสบความสำเร็จ บางคนก็ล้มเหลว คือชวนคนทำความดีแล้วเขาไม่ทำหรือไม่เชื่อ ซึ่งหากเป็นดังนี้ เราควรมาสำรวจตัวเองดูว่า .. เรามีคุณสมบัติของการเป็นกัลยาณมิตรมากน้อยเพียงใด ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงให้หลักไว้ดังนี้..

๑) ปิโย คือ มาดูว่าเราเป็นคนมีนิสัยน่ารักหรือไม่ เพราะถ้าเราเป็นคนมีบุคลิกที่ใครเห็นใครก็รัก ดูแล้วชวนให้สบายใจ น่าเข้าใกล้ เราก็จะทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้คนอื่นได้ไม่ยาก

๒) ครุ คือ เราเป็นคนน่าเคารพหรือไม่ ซึ่งการทำตัวให้น่าเคารพก็คือ เราต้องเป็นคนมีความประพฤติดี ให้คนที่เข้ามาอยู่ใกล้เราไม่รู้สึกว่าเราอันตราย แต่กลับรู้สึกอบอุ่นปลอดภัย พึ่งได้ เชื่อถือได้

๓) ภาวนีโย คือ เราเป็นคนน่าสรรเสริญหรือไม่ ซึ่งการที่เขาจะสรรเสริญเราได้ ก็ต่อเมื่อเราต้องเป็นผู้มีภูมิรู้ภูมิธรรม ดังนั้นต้องหมั่นศึกษาธรรมะและหาความรู้จนเก่งทั้งทางโลกและทางธรรม

๔) วตฺตา คือ เป็นคนฉลาดพูด ฉลาดในการแนะนำสั่งสอน ฉลาดในการเตือนสติ ฉลาดในการให้กำลังใจ ฉลาดในการชักชวนโน้มน้าวให้แก้ไขข้อผิดพลาดต่าง ๆ โดยผู้ที่ฟังคำพูดจากเราไม่รู้สึกโกรธ แต่กลับอยากทำความดีให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป

๕) วจนกฺขโม คือ เป็นคนอดทนต่อถ้อยคำ ไม่ว่าใครจะพูดไม่ดีแค่ไหน ก็สามารถสงบนิ่ง เยือกเย็น ไม่ขุ่นเคือง ไม่โกรธได้

๖) คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา คือ สามารถอธิบายธรรมได้ลึกซึ้งจนผู้ฟังสามารถปฏิบัติตามได้อย่างถูกต้องทั้งในด้านปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ ซึ่งถ้าเราจะสามารถทำตรงนี้ได้ ก็ต้องหมั่นศึกษาธรรมะและปฏิบัติธรรมให้มาก ๆ

๗) โน จฏฺฐาเน นิโยชเย คือ ไม่ชักนำในทางที่ไม่ดี หรือไม่แนะนำเขาให้ดำเนินชีวิตด้วยความประมาท

หากเราฝึกฝนอบรมตนเองให้มีคุณสมบัติครบทั้ง ๗ ข้อได้ เราก็จะประสบความสำเร็จในการชวนคนมาทำความดีได้อย่างง่าย ๆ และในที่สุดแล้ว เราจะเห็นว่า..การทำหน้าที่กัลยาณมิตรนั้น คนที่ได้ประโยชน์อย่างสูงสุดก็คือตัวเราเอง เพราะเราจะได้ฝึกฝนอบรมตัวเองให้มีคุณธรรมทั้ง ๗ ประการเกิดขึ้นกับตัวเราด้วย...

Cr. ร.ลิ่วเฉลิมวงศ์

วารสารอยู่ในบุญ ฉบับที่ ๑๒๐ เดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕