เห็นสมณะ

ในช่วงเดือนเมษายนเป็นช่วงที่จัดให้มีโครงการบรรพชาและอุปสมบทหมู่สามเณรภาคฤดูร้อน และอีกหลายโครงการที่ตามวัดต่าง ๆ ได้จัดให้มีขึ้น เพื่อรับเยาวชนเข้ามาบวชศึกษาธรรมะ ทำให้ชาวพุทธได้มีโอกาสพบเห็นสมณะมากขึ้นทั่วทั้งแผ่นดิน การได้พบเห็นสมณะผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบนั้นถือเป็นมงคลของชีวิต เพราะสมณะเป็นผู้มีความสงบกาย วาจา ใจ มีความสง่างามอยู่ในตัว มีความเชื่อมั่นในคุณธรรมที่ตนเองปฏิบัติอยู่ มีความอิ่มเอิบอยู่ในธรรม สมณะจึงเป็นตัวอย่างให้เห็นถึงอานิสงส์ของการประพฤติดีปฏิบัติชอบ และเป็นมาตรฐานความประพฤติของชาวโลกทั้งหลาย

การเห็นสมณะของผู้มีจิตเลื่อมใสนั้น อาจแบ่งออกได้เป็น ๓ ระดับ คือ

๑. เห็นด้วยตา เรียกว่า พบเห็น คือเห็นถึงรูปร่าง ลักษณะกิริยามารยาทอันสง่างามและสงบของท่าน

๒. เห็นด้วยใจ เรียกว่า คิดเห็น คือนอกจากจะเห็นตัวท่านซึ่งเป็นสมณบุคคลแล้ว ยังพิจารณาตรองดูด้วยใจ จนสามารถคาดคะเนได้ถึงคุณธรรมภายใน ที่ทำให้ท่านสงบเสงี่ยม แต่สง่างามอย่างน่าอัศจรรย์ หรือเรียกว่าเห็นถึงสมณธรรมของท่าน

๓. เห็นด้วยญาณ เรียกว่า รู้เห็น คือไม่ใช่เป็นเพียงการคิดคาดคะเนถึงคุณธรรมของท่านเท่านั้น แต่เห็นด้วยญาณทัสนะ เห็นด้วยปัญญาทางธรรมว่า ท่านมีคุณธรรมมากเพียงใด เป็นการเห็นของผู้ที่ปฏิบัติธรรมมาดีแล้ว จนเข้าถึงธรรมกายในตัว แล้วอาศัยญาณทัสนะมองทะลุเข้าไปในใจคนอื่นได้

กิจที่ควรทำเพื่อให้เกิดประโยชน์จากการเห็นสมณะ

ในการเห็นสมณะนั้น ถ้าหากเห็นเพียงชั่วขณะ เช่น เห็นท่านเดินผ่านไป หรือเราเผอิญเดินไปเห็นท่านแล้วก็ผ่านเลยไป อย่างนั้นได้ประโยชน์ไม่เต็มที่ การที่จะทำให้ได้ประโยชน์เต็มที่จากการเห็นสมณะ โดยเฉพาะเมื่อได้เห็นสมณะผู้ผ่านการฝึกฝนอบรมตนเองมาอย่างดีแล้ว พึงกระทำดังนี้

๑. ต้องเข้าไปหา หมายถึง หมั่นเข้าใกล้ ไปมาหาสู่ท่าน เห็นคุณค่าในการเห็นสมณะ แม้งานจะยุ่งเพียงไรก็พยายามหาเวลาเข้าไปหาท่านเสมอ เพื่อรับการถ่ายทอดคุณธรรม

๒. ต้องเข้าไปบำรุง หมายถึง เข้าไปช่วยทำกิจของท่าน เช่น ปัดกวาดเช็ดถูกุฏิ จัดหาปัจจัย ๔ ไปถวายท่าน ท่านจะได้ไม่มีภาระมาก และจะได้มีเวลา มีโอกาสได้สนทนาธรรมกันมากขึ้น

๓. ตามฟัง หมายถึง ตั้งใจฟังคำเทศน์คำสอนของท่านด้วยใจจดจ่อ

๔. ตามระลึกถึงท่าน หมายถึง เมื่อพบท่าน ได้ฟังคำสอนของท่านแล้ว ก็ตามระลึกถึงทั้งกิริยามารยาทของท่าน และนำคำสอนโอวาทของท่านมาไตร่ตรองพิจารณาอยู่เสมอ

๕. ตามดูตามเห็น หมายถึง ดูท่านด้วยตาเนื้อของเราด้วยความเลื่อมใสศรัทธาอย่างหนึ่ง และตามดูท่านด้วยความคิดและปัญญาทางธรรม ให้เห็นตัวสมณธรรมของท่านอีกอย่างหนึ่ง เห็นท่านทำอย่างไร เราก็ทำอย่างนั้น ไม่ดื้อรั้น

เมื่อผู้ใดก็ตามได้เห็นสมณะและพยายามเข้าหาสมณะเช่นนี้ ย่อมเกิดผลเป็นมงคลชีวิตแก่ผู้นั้น เพราะทำให้ผู้นั้นได้แนวทางในการดำเนินชีวิตที่ทำให้เจริญในคุณธรรมความดี โดยมีท่านเป็นแบบอย่าง และจะเป็นโชคดียิ่งขึ้นไปอีก หากมีสมณะผู้เป็นพระภิกษุสามเณรที่แท้จริงเข้าไปเยี่ยมเยียนหรือเป็นที่สนิทสนมคุ้นเคย เพราะท่านกล่าวไว้ว่า เมื่อสมณะหรือพระผู้มีศีลบริสุทธิ์เข้าสู่สกุลใด มนุษย์ทั้งหลายในสกุลนั้นย่อมประสบบุญเป็นอันมาก ด้วยฐานะ ๕ ประการ ดังนี้

๑. จิตของเขาย่อมเลื่อมใสเพราะได้เห็นสมณะ เป็นผลให้สกุลนั้นชื่อว่า ปฏิบัติข้อปฏิบัติที่เป็นไปเพื่อสวรรค์

๒. เขาย่อมพากันต้อนรับกราบไหว้ ให้อาสนะแก่สมณะผู้เข้าไปสู่สกุล เป็นผลให้สกุลนั้นชื่อว่า ปฏิบัติข้อปฏิบัติที่เป็นไปเพื่อการเกิดในสกุลสูง

๓. เขาย่อมกำจัดมลทินคือความตระหนี่เสียได้ในสมณะผู้เข้าไปสู่สกุล เป็นผลให้สกุลนั้นชื่อว่า ปฏิบัติข้อปฏิบัติที่เป็นไปเพื่อการได้เกียรติศักดิ์อันยิ่งใหญ่

๔. เขาย่อมแจกจ่ายทานตามกำลังในสมณะผู้เข้าไปสู่สกุล เป็นผลให้สกุลนั้นชื่อว่า ปฏิบัติข้อปฏิบัติที่เป็นไปเพื่อการได้โภคะใหญ่

๕. เขาย่อมไต่ถาม สอบสวน ฟังธรรม จากสมณะผู้เข้าไปสู่สกุล เป็นผลให้สกุลนั้นชื่อว่า ปฏิบัติข้อปฏิบัติที่เป็นไปเพื่อการได้ปัญญาใหญ่

การได้เห็นสมณะและมีสมณะเป็นที่ปรึกษาคุ้นเคยเช่นนี้ ย่อมทำให้เราได้เจริญทั้งคุณธรรมความดี และยังมีโอกาสให้ได้สั่งสมกุศลที่จะเป็นเสบียงในการเดินทางข้ามวัฏสงสารอีกด้วย

ดังนั้น ในช่วงเวลาที่สมณะเกิดขึ้นมากมายทั่วทั้งแผ่นดินไทยในช่วงนี้ จึงเป็นโอกาสที่พวกเราชาวพุทธทั้งหลายจะได้ไปตักตวงบุญกุศล ด้วยการทำนุบำรุงสมณะ ทั้งพระภิกษุและสามเณรด้วยปัจจัย ๔ ไปอนุโมทนากับการประพฤติปฏิบัติธรรมของสมณะทั้งหลายที่กำลังฝึกตัวและเรียนรู้หลักคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แล้วก็ไม่ลืมที่จะนำต้นแบบวิถีชีวิตของสมณะเหล่านั้นมาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ซึ่งจะทำให้ช่วงฤดูร้อนนี้เป็นช่วงที่อบอวลไปด้วยกลิ่นศีล กลิ่นธรรม และคุณงามความดีของชาวพุทธทั้งหลายไปพร้อม ๆ กันทั้งประเทศ

เนื้อหานำมาจาก GB102 สูตรสำเร็จการพัฒนาตนเอง

Cr. พระมหาวุฒิชัย วุฑฺฒิชโย ป.ธ. ๙

วารสารอยู่ในบุญ ฉบับที่ ๑๕๐ เดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๕๘